Ahbaplık (Özet) : Ahbaplık, her şeyden önce bir düzen demektir. Ama hukukun öngördüğü düzen, gerçekten gerçekleşen bir düzen değildir. Ahbaplık, topluluk içinde insanların cidden nite davrandıklarını değil, nite davranmaları icap ettiğini gösterir. Ahbaplık, kendisine uyulmak ve uygulanmak bağırsakin vardır. Doğruluk değeri nedeniyle, insanlar arası ilişkileri bir düzene koymak, sosyal ömürın gerçekleşmesini getirmek lüzum. İnsanlara, “Bana uy; Beni gerçekleştir” buyruğu ile seslenir. Ahbaplık düzeni, doğduğu andan itibaren kişinin içinsına akseptans edilmesi ve uyulması gereken, kategorik dosdoğru kurallar olarak çıkar. İnsan, özgür bir varlıktır ve iradesini hukukun buyrukları doğrultusunda kullanabileceği gibi, onlara aykırı bir yönde de kullanabilir. Bu nedenle topluluk içinde insanların gidişat ve davranışlarının ahbaplık kurallarına uymaması, her hin mümkündür. “İşte ahbaplık, sima davranışlarını değerlendiren, çıkar çatışmalarına çözüm getiren kurallardan, normlardan meydana gelen bir sistem, bir bütündür.” İnsan-sima, sima-doğa ilişkilerinin insanlığın hissedar çıkarı ve huzuru bağırsakin evrensel ilkelerle güvence şeşna tuzakınmasıdır. Ahbaplık, adamlık seviyesi bağırsakin göstergedir. Hukukun temeli, kaynağı üzerine birgani görüş ortaya atıktır. Bunlar kaynağı: tanrı, klas çıkarları, topluluk sözleşmesi, doğa ve insanlar olarak belirten temalerdir. Ahbaplık Nedir Ahbaplık, toplumun genel menfaatini yahut fertlerin ve toplumun hissedar iyiliğini getirmek için konulmuş olan ve halk gücüyle desteklenen kaide, doğru ve seçimın bütünüdür. Elan geniş bir teşhismıyla ahbaplık, adalete yönelmiş sosyal evetşlakin düzenidir. Ahbaplık Lafız Mazmunı Ahbaplık kelimesi Arapça “doğru” kökünden gelir ve doğru kelimesinin çoğcelil olarak bilinmektedir (galat-ı meşhur). Zenciçda “doğru” kelimesinin çoğcelil “beddua’kak”tır. Türk Yürek Kurumu’na nazaran ahbaplık kelimesi, “Toplumu düzenleyen ve devletin yaptırım zorlaü belirleyen yasaların bütünüdür”. Bunun dışında hukukun “haklar” valörı da vardır. Mecazi anlamda ise, ahbaplık, dostluk valörında da kullanılır. Uran Mazmunı Ahbaplık dönemden döneme değişmiş olduğu bağırsakin hala doyurucu bir teşhism gestaltlamamıştır. Kant “Ahbaplıkçular hala hukukun teşhismını aramaktadırlar” der. Günümüzde en çok akseptans edilen teşhismı ise: “Mukannen bir zamanda belli başlı bir toplumdaki ilişkileri düzenleyen ve uyulması devlet zoruna (müeyyide) rabıtlanmış kurallar bütünüdür.” Bilimsel bir disiplin olarak ahbaplık, kendi içinde temel olarak ikiye ayrılır. Umumi olarak hukukun eşhas arası ilişkileri bap yer kısmına Özel Ahbaplık, eşhas ile devlet yahut devleti oluşturan kurumlar arası ilişkileri düzenleyen kısmına ise Amme Hukuku adı verilir. Bu ayırım roma hukukundan kalma bir ayrımdır (ius privatum-ius publicum). çağdaş Ahbaplık, Tecim Hukuku ve Devletler Özel Hukuku özel hukukun, buna yanıt Temel Hukuku, Ceza Hukuku ve İdare Hukuku halk hukukunun mirlıca zir dallarıdır. Ahbaplık Kuralları ve Özellikleri Hukuku sair toplumu organizatör kurallar olan örf ve adetler, gelenekler ve dinlerden ayıran özellik devlet aracılığıyla güvenceye tuzakınmış ve cebri yaptırımlara ehil olmasıdır. Ahbaplık kuralları sima davranışlarını düzenler ve bulunmuş olduğu toplumun paha kazalarını taşır. Soyutluk ve genellik özelliği sayesinde benzer nitelikteki eksiksiz durumlarda uygulanması sağlanır. Yapmış oldurım (Müeyyide) Ahbaplık yerında yaptırım halk gücü ile uygulanır. Hukuka uymayı zorlama, uymayanları cezalandırma ve uyulmadığı durumlardaki zararları en aza indirmek bağırsakin kullanılır. Ahbaplık düzenini sağlamayı ve korumayı lakinçlayan yaptırımlar gene ahbaplık düzeninin öngördüğü şekilde alegori getirilir. Maddi ve manevi yaptırımlar olarak ikiye ayrılır. Maddi yaptırımlar hukuka aykırı durumlarda uygulanırken manevi yaptırımlar bu durumları çelmek bağırsakin kullanılır. Ceza hukukunda ölüm, mahpus ve tıkır cezaları; esas hukukunda siyasetten men, kazanç kapatma; algı hukukunda algı ve kaçakçılık cezaları gibi farklı ahbaplık dallarında farklı yaptırımlar vardır. Hukukun Dayanağı Hukukun dayanağı ile alakadar çeşitli dönemlerde kuramlar üretilmiştir. Bunları sıralamamız gerekirse; şuuri bir irade olarak gkalıntı kuramlar, irade dışı olarak gkalıntı kuramlar ve pozitivist kuramlar. Bu kuramların bazılar felsefik değil ortaya konduğu devrin problemlerını çözmek yahut siyasal temaleri ahbaplık biliminde dile getirme ihtiyacından ortaya çıkmıştır. İdesi ve ideali türe olan ahbaplık, genel olarak şu şekilde teşhismlanabilir: “Ahbaplık, adalete yönelmiş sosyal bir evetşlakin düzenidir.” Bu teşhismdan, hukukun üç ayrı fonksiyonu alegori getirdiğini görmekteyiz. Bu fonksiyonlar düzen, kılgın yarar ve adalettir. Hukukun Toplumdaki Fonksiyonları 1. Düzen Fonksiyonu Hukukun bu fonksiyonu ile anlatılmak maksut, hukukun sosyal ömürı düzenleyip insanların amerikan barış ve asayiş içinde bir arada evetşamalarını sağlamaktır. 2. Uygulamalı Yarar (Sosyal İhtiyaçların Karşıtlanması) Hukukun kılgın amacını, sosyal gerçeklik belirler. Ahbaplık bu fonksiyonu ile topluluk içinde yaşayan insanların, birbirleri ile yapmak zorunda oldukları ilişkilerini ve biyolojik, psikolojik bir varlık olarak insanın gestaltsından meydana gelen gereksinimlerinı içinlamaya çtuzakışır. Ahbaplık bu fonksiyonu ile doğum, izdivaç, ölüm vb. önemli biyolojik olayları da çeşitli hükümlerle düzenler. Tek ahbaplık düzeni ömürın temel gerçeklerini görmezden gelemez. Ahbaplık düzeni, insanın katıksız gestaltsına ve bundan gelecek gelen ihtiyaçlarına onat sarhoş olmak zorundadır. Ahbaplık önemli ölçüde, iktisadi gerçeklere de ilişkindır; iktisadi gereksinimlara uymalı ve onları içinlamalıdır. 3. Doğruluk Ahbaplık bu fonksiyonu ile belli başlı bir tertip şeşna aldığı toplumsal ihtiyaçları, özü salt bir muadelet düşüncesi olan türe ölçüsüne vurarak sahici kimliğini kulaklıır. Hukukun idesi ve ideali adalettir. En gücük teşhismıyla türe, “bir muadelet düşüncesi”dir. “Doğruluk, nesnel (objektif) ve öznel (sübjektif) sarhoş olmak üzere iki farklı anlamda kullanılır. Doğruluk esasta ahlâki bir kavramdır; Bu kapsamda, yiğitlik, fazilet valörında zatî bir özelliği deyimler. özlük her hin haklı olana yönelir, herkese kendine düşeni ayırmak yolunda daim ve değmedarımaişetmez bir çaba gösterir. İşte bu gidişat ve çabayı gösteren türe, özne (süje) ile alakadar oluşundan ötürü öznel (sübjektif) türe olarak nitelenir. Bir yiğitlik olan öznel adaletin dışında ve ondan önce nesnel (objektif) bir türe kavramı vardır. Nesnel türe, kişinin bir özelliğini değil, kişilerin konkre durumlarda gerçekleştireceği ilişki biçiminin bir özelliğini deyimler. İşte ahbaplık yerında hukuki paha olarak kelime konusu olan türe de, bu nesnel anlamda adalettir. Çünkü ahbaplık, insanlar arası ilişkileri biçimlendiren, onlara görünür ve algılanabilir bir düzen veren, bu amaca yönelen normlar bütünüdür.” Toplum bağırsakindeki davranış ve ilişkilerin değerlendirilmelerini bağırsakeren kurallar eksiksizü olarak ahbaplık, bu değerlendirmelerde türe ölçüsünü kullandığı ve çalıştırmak durumunda bulunmuş olduğuna nazaran, adaletin böylece, hukukun da bir değerlendirilme ölçüsü olacağı doğaldır. Ahbaplık normlarında türe acaba ne ölçüde yansıtılmıştır ? Bulunan ahbaplık ne denli adaletlidir ? İşte burada yasa üstü türe kavramı ortaya çıkmaktadır. Bu, bütün ahbaplık sistemine ve sistemlerine hâkim kâin, nesnel ve salt bir paha niteliğindeki adalettir. Ahbaplık bir topluluk düzenini bağırsakerir. Hukukun varlık nedeni de adalettir; lazım mevcut düzeni sıyanet etmek, gerekse onu değmedarımaişettirmeyi meşrulaştırmak bağırsakin her hin adalete mirvurulur. Nesnel ve yasa üstü türe hukukta içinmıza müesses ahbaplık düzenlerinin birincil örneği, olması gereken ahbaplık valörında ahbaplık idesi olarak çıkar. Bu niteliği ile türe, mevcut ahbaplık düzenlerinin kendisine onat olup olmadığı açısından bir paha ve istimara ölçüsü olur. Gene bu özelliği ile türe, aynı zamanda hukukun idealidir. Hukukun yapmak amacını güttüğü şey adalettir. Birbirleri ile olumlu ve zararlı içinlıklı ilişkilerde kâin bu üç fonksiyon abra içinde olduklarında, adil bir ahbaplık düzeninin gerçekleşmesi sağlanır. Düzgülü olarak bütün ahbaplık normları bu üç fonksiyonu da kapsar. Sonuç olarak ahbaplık, hem adaleti gerçekleştirecek, hem sosyal evetşlakin uyacak, hem de bu sosyal ömürın amerikan barış içinde sürebilmesi bağırsakin bir düzen görünümünü sağlamaya çtuzakışacaktır.

afyon şirket avukatı